Borderline kişilik bozukluğu (BKB), bireylerin duygusal dalgalanmalar, kimlik karmaşası ve ilişkilerde tutarsızlık gibi belirtilerle mücadele ettiği bir kişilik bozukluğudur. Bu bozukluğun en belirgin özelliklerinden biri, terk edilme korkusudur. Bu makalede, borderline kişilik bozukluğu olan bireylerin neden terk edilme korkusu yaşadığını, bu korkunun nasıl ortaya çıktığını ve bu durumu yönetmeleri için neler yapabileceklerini ele alacağız.
Borderline kişilik bozukluğu ve terk edilme korkusu
Borderline kişilik bozukluğu olan bireyler, genellikle yoğun ve hızlı değişen duygusal durumlar yaşarlar. Duygusal düzenlemeyi sağlamakta güçlük çekerler ve bu durum, ilişkilerinde sürekli bir istikrarsızlık yaratır. Borderline bireyler, sevdikleri kişilerin kendilerini terk edeceğine dair derin ve sürekli bir korku duyarlar. Bu korku, gerçek bir terk edilme olasılığına dayanmasa bile, geçmiş travmatik deneyimlerin ve erken çocukluk dönemindeki bağlanma problemlerinin bir yansıması olarak ortaya çıkabilir (Gunderson, 2001).
Terk edilme korkusu, borderline kişilik bozukluğuna sahip bireylerde sıklıkla “idealize etme ve değersizleştirme” döngülerine yol açar. Başka bir deyişle, bir bireyi aşırı derecede yüceltip ona güven duyarken, aniden bir hayal kırıklığı yaşadıklarında o kişiyi değersizleştirme eğiliminde olabilirler. Bu döngüler, ilişkilerin inişli çıkışlı olmasına ve sonunda kişinin kendisini terk edilmiş hissetmesine neden olabilir (Linehan, 1993).
Borderline terk edilme korkusunun kökeni
Borderline kişilik bozukluğunun terk edilme korkusunun kökenleri genellikle çocukluk dönemine dayanır. Erken dönemde yaşanan duygusal ihmal, istismar veya ebeveynlerin tutarsız davranışları, bireylerin güvenli bir bağlanma stili geliştirememesine yol açabilir. Bu durum, kişinin yetişkinlik döneminde ilişkilerde sürekli bir güvence arayışı içinde olmasına ve terk edilme korkusuyla baş edememesine neden olabilir (Zanarini et al., 2005).
Borderline kişilik bozukluğu olan bireyler için öneriler
Terk edilme korkusu, borderline kişilik bozukluğu olan bireyler için yaşam kalitesini düşüren bir unsur olabilir. Ancak, bu durumla başa çıkmak ve daha sağlıklı ilişkiler kurmak mümkündür. İşte borderline kişilik bozukluğu olan bireyler için bazı öneriler:
- Profesyonel destek alın: Borderline kişilik bozukluğu olan bireyler için en etkili tedavi yöntemi, psikoterapidir. Diyalektik Davranış Terapisi (DBT) ve Şema Terapisi, bu bozukluğa sahip bireyler için özellikle faydalıdır. Bu terapi yaklaşımları, kişinin duygusal düzenleme becerilerini geliştirmesine ve terk edilme korkusuyla başa çıkmasına yardımcı olabilir (Linehan, 1993).
- Kendi kendini sorgulama tekniklerini uygulayın: Borderline bireyler, düşüncelerinin ve duygularının farkına vararak ve bu düşünceleri sorgulayarak duygusal düzenlemelerini artırabilirler. “Gerçekten terk edilmek üzere miyim, yoksa bu benim korkum mu?” gibi sorular sormak, bireyin duygusal tepkilerini anlamlandırmasına yardımcı olabilir.
- Duygusal destek gruplarına katılın: Benzer deneyimler yaşayan bireylerle bir araya gelmek, yalnız olmadığınızı hissetmenizi sağlayabilir. Duygusal destek grupları, bireylerin duygusal dayanıklılıklarını artırmaları ve terk edilme korkusuyla başa çıkmaları için faydalı olabilir.
- Mindfulness ve meditasyon teknikleri uygulayın: Duyguların farkında olmak ve anı yaşamak, borderline kişilik bozukluğuna sahip bireyler için duygusal düzenleme becerilerini geliştirmekte etkili bir yol olabilir. Meditasyon, stres seviyelerini azaltabilir ve bireyin duygusal tepkilerini daha iyi kontrol etmesine yardımcı olabilir (Kabat-Zinn, 1990).
- Sağlıklı iletişim becerileri geliştirin: İlişkilerde yaşanan sorunların çoğu, iletişim eksikliğinden kaynaklanabilir. Borderline bireylerin, duygularını ifade etmek ve ihtiyaçlarını açıkça belirtmek için sağlıklı iletişim becerileri geliştirmeleri önemlidir. Terapide öğrenilen bu beceriler, ilişkilerde daha az çatışma yaşanmasına ve terk edilme korkusunun azalmasına katkı sağlayabilir.
Borderline kişilik bozukluğu olan bireyler, yoğun terk edilme korkuları yaşayabilir ve bu durum, ilişkilerinde istikrarsızlığa yol açabilir. Ancak, profesyonel destek ve terapiler aracılığıyla bu korkularla başa çıkmak mümkündür. Kendi duygusal düzenleme becerilerini geliştiren ve sağlıklı ilişkiler kurma yollarını öğrenen bireyler, borderline kişilik bozukluğunun olumsuz etkilerini azaltabilirler.
Referanslar
Kabat-Zinn, J. (1990). Full Catastrophe Living: Using the Wisdom of Your Body and Mind to Face Stress, Pain, and Illness. Dell Publishing.
Gunderson, J. G. (2001). Borderline Personality Disorder: A Clinical Guide. American Psychiatric Pub.
Linehan, M. M. (1993). Cognitive-behavioral treatment of borderline personality disorder. Guilford Press.
Zanarini, M. C., Frankenburg, F. R., Reich, D. B., & Fitzmaurice, G. (2005). Attainment and Stability of Sustained Symptomatic Remission and Recovery Among Patients With Borderline Personality Disorder and Axis II Comparison Subjects: A 16-year Prospective Follow-up Study. American Journal of Psychiatry, 162(6), 877-883.